حساب سیاق

حساب سیاق (سیاقی ) که تا سالهای اخیر بین تجار و بازرگانان در بازار مورد استعمال قرار میگرفت و در حال حاضر هم مغازه دارانی پیدا میشوند که از آن استفاده میکنند ،مقادیر آنها به ترتیب ذیل است:از 10 شاهی که معادل 50 دینار است تا مبالغ بالا شروع میشود. بجاست یاداوری کنم که هر ریال یا قِران معادل 100 دینار و هر 10 قِران برابر است با 1 تومان یا 10 ریال و زیر 10 شاهی: یک شاهی برابر است با 5 دینار، دو شاهی برابر با 20 دینار و.....تا عباسی یا 2 قِران که 200 دینار بوده، واحد پول ایران در دوران گذشته بوده است.

 برای مشاهده نمونه حساب سیاق به قلم آقای حسن مومنی اینجا کلیک بفرمائید.

انواع الفبا

انواع الفبا: 

وجه تسمیه الفبا: از الفا و بتای یونانی گرفته شده است.

1- الفبای اَبتثی: مأخوذ از الف، ب، پ، ت،.......،ی میباشد.

2- الفبای جمل یا اَبجد که قدما بجای اعداد بکار میبردند. بدین طریق: اَبجَد،هَوَز،حُطی (نماینده آحاد است از 1 تا 10 تا اولین پایه عشرات. سپس ده تا ده تا اضافه میگردد.)، کَلمَن، سَعفَص(نماینده مراتب عشرات است تا اولین پایه مآت از 20 تا 90)،قَرشَت،ثَخَد، ضظغ(نماینده مراتب مآت تا اولین پایه الوف از 100 تا 1000).

و اینک مجموع حروف ابجد واعدادی که از آنها بدست می آید:

الف=1 ب=2 ج=3 د=4 ه=5 و=6 ز=7 ح=8 ط=9 ی=10 ک=20 ل=30 م=40 ن=50 س=60 ع=70 ف=80 ص=90 ق=100 ر=200 ش=300 ت=400 ث=500 خ=600 ذ=700 ض=800 ظ=900 غ =1000

این حروف را شعرا برای مبدأ تواریخ بکار میبرند یا نویسندگان برای رویدادی مهم مثلاً عدل مظفرّ در بالای درب ورودی مجلس شورای ملی سابق درج شده بود برابر است با سال 1324 هجری قمری تبدیل حکومت به مشروطه در زمان مظفرالدین شاه و خاک مصلّی سال درگذشت حافظ و کِلک زرین قلم تاریخ فوت ملک الشعرای بهار..... (در دیوان حافظ اشعار مربوط به تاریخ) درباره قتل و فوت بسیاری از حساب ابجد استفاده کرده است. زمان ورود این فن به زبان فارسی به قرن پنجم هجری بر میگردد و اولین کسی که از این فن استفاده کرد مسعود سعد سلمان بود که برای واگذاری حکومت هندوستان به سیف الدوله محمودبن ابراهیم مادّه تاریخ بی معنی زیر را سرود :

به سال پنجه از این پیش بوریحان          در آن کتاب که کردست نام او تفهیم

که پادشاهی صاحبقران شود پیدا   چو سال هجری بگذشت تی و سین و سه جیم = ت+س+ج+ج+ج=400+60+3+3+3=469

داستان گربه و گوشت

خلاصه داستان گربه و گوشت یا زن شکمواز مثنوی معنوی(تلخیص از نظم به نثر)

مردی زنی داشت پلید. هر چه میاورد خانه زن تلف میکرد. مرد روزی مهمان داشت پس مقداری گوشت خرید و زن گوشت را کباب کرد و با شراب خورد. شوهر سراغ گوشت را گرفت و با نبودن گوشت پیش مهمان شرمنده شد. زن به شوهرش گفت: گربه گوشت را خورده است. مرد گفت : ترازو را بیاور تا گربه را وزن کنم . زن نیز چنین کرد. مثلا گربه 3 کیلو بود. مرد رو به زن کرد و گفت: ای حیله گر من 3 کیلو گوشت خریدم. اگر گربه همه گوشت را خورده است پس وزن گربه کجاست؟ و اگر این وزن گربه است پس گوشت کجاست؟

یادی از مولانا

پند مولانا جلال الدین محمد:

بس نکو گفت آن رسول خوش جواز     * ذره ای عقلت به از صوم و نماز

زانکه عقلت جوهر است این در عرض *این دو در تکمیل آن شد مُفترض

....................................................................................

نکوهش دانش ناقص

دانش ناقص کجا این عشق زاد؟        *     عشق زاید ناقص، اما بر جَماد

دانش ناقص نداند فرق را                    *   لا جرم خورشید داند برق را

سه پند

سه پند

بپرسید شخصی ز برگشته بخت                    که از چه فُتادی در این کار سخت

به گفت از سه خیر اوفتادم به بند                        که این بند من مر ترا باد پند

یکم قول دانا نپذیرفتمی                                         همه در پی کام خود رفتمی

دوم دشمناز دوست نشناختم                                             همه در پی دشمنان تاختم

سه ام گر مرا کاری آمد به پیش                                 بفردا فکندم من آن کار خویش

(منسوب به حکیم ابوالقاسم  فردوسی)