نکات شیرین زبان فارسی2

خوب است بدانید:

 توفیدن (توپیدن) درشتی کردن، در اصل بمعنی بهم پیچیدن و در هم آمیختن است.


الماس که یک کلمه یونانی است، (ال) آن عربیست به معنی سنگ گران قیمت و(ماس) آن فارسی.

 

اَلوند به معنی تیز و بلند     مریوان به معنی کاخ     خربوزه مرکب از خر نشانه بزرگی و بزه یک کلمه مغولی بمعنی خیار


کلید یک کلمه یونانیست و معرب آن اقلید است و معادل فارسی ندارد.


بازار یک کلمه پهلویست که فارسی آن آچار است.


دادا بمعنی نوکر پیر است.


سواد بمعنی سیاهیست ضدش بیاض بمعنی سفیدی است. منظور کسی است که سیاهی را از سفیدی تشخیص دهد

چند اصطلاح در گویش گلپایگان2

پُشوِه و پِتَه: دو ماده شوینده گیاهی که در اطراف سعید آباد میروید.در قدیم میچیدند و خشک میکردند. با ریختن در طشت لباسشویی کف میکرد.


چهار قفلی، دو مِنی،یک مِنی(یِمِنی)، نیم مِنی، سادگیری،کشکول،روغندان،کشماله،کشک سویییا کشماله کشک، مَشکِه،خیک، خیگوله : وسایل و ظروف سفالی تهیه ماست و پنیر و روغن.


چیل، چیل دونی، پَک، تاپو، تِمَن، قلبیر، بالفاج، کلوخگیر، سِرَند، قِلوار، هِرتَه کِشی(تبدیل گندم به آرد در آسیای آبی )، یسا(نوبت)، مَشوِره، طاس وطشت: وسایل نگهداری گندم و جو.

قُمب وقُمب(قُرقُر کردن)، کُلیجه(جلیقه پشمی)، شِتّاح(بی آبرو)، کُجار(اسفند)، اِش نِجه(عطسه)،


سرهوایی(سرماخوردگی)، لِک لِک(سربه سر گذاشتن، با ملایمت کار کردن)، تَخا(بجایش)،


قُرُمبِه(پُر)، راحتی(قیف)، پیل تو پیچ(میل دو پیچ)، پاچین(پیراهن)، نظامی (شلوار)، پیل تَه(فتیله بلند)،


تِندیچِه(شیرین کردن مغز تلخ زردآلو)، چاربادور(چهارطرف)، آقَم(چوب دایره ای اطراف غربال یا دف).

مانده بابا(تقسیم برادرانه)

زیباتر آنچه مانده ز بابا از آن تو                بَد ای برادرازمن و اعلا از آن تو


این تاس خالی ازمن وآن کوزه ای که بُوَد        پارینه پُرزشهد مصفا از آن تو


یابوی ریسمان گسل میخ کَن ز من               مِهمیز کله تیز مطلّا از آن تو


آن دیگ لب شکسته صابون پزی زمن        آن چمچه هریسه و حلوا از آن تو


این قوچ شاخ کج که زند شاخ، از آن من      غوغای جنگ قوچ و تماشا از آن تو


این استر چموش لگدزن از آن من                  آن گربه مُصاحبِ بابا از آن تو


ازصحن خانه تا به لب بام از آن من                  از بام خانه تا به ثریا از آن تو

                                                                                وحشی بافقی


بیاد دو نوه عزیزم علی و امیر مقیم کانادا که سالهاست ازدیدن رویشان محروم و ازبوسه بر گونه های گرمشان بی بهره ام.

دم غنیمت است یاران

دم غنیمت است یاران (05/10/1390)


دم غنیمت است یاران،فرصت است این ایام       از کجا خبر داریم کِی بکام ماست دوران


پس بپز گوشت را خوب، کرسی را بکن برپا        کوک بکن سعید تاررا، محرابی برآرآوا


روی پرده های تار، پنجه سعید در رقص       فی البداهه است شاهکار، عاری ازعیب ونقص


بلبل هزاردستان با ترنم آواز       یک نگاه او در جمع و آن نگاه او برساز


مصطفی بریز چایی، پُک به قلقل قلیان       مات وبیقرارم من، آقا محمد است حیران


خالق هنر نقاش خبره در نوا و شور       شمع محفل جمع است چشم دشمنانش کور


کشمش و لبوحاضر، آتش کرسی داغ     جای دوستان خالی اهل حال گردند چاق


یادی از استاد احمد سرور در شود         خوش بزن سعید ساز را،چشم بد بادا دور


تو بخوان محرابی گفتگو را ضربی     تا نفس کنی تازه ریتمش حاضر است برقی


گَه بزن دمی عشاق بعد حجازو راست پنجگاه    یا نوا و شور و دشتی گه بیات ترک و افشار


چهارگاه و سه گاه بعدش ماهور و همایون است      بوعطا  بیات ترک اصفهان و راست پنجگاه


نوکن آئین جمشید، باغ شیرین و ناقوسی        قفل رومی و شبدیز،نو بهار وطاقدیسی


چهارطرف کرسی پربانگ عوعوی کفتار        کس کجا رود بیرون تا ببیند این رفتار


شومینه زخشت وگل،پخت و پز در آن غوغا     خوش سلیقه است میزبان، چای آقا مصطفی برپا


در هوای خیلی سرد توی باغ بی میوه     آقا مصطفی چالاک همه را ز قبل چیده


حیف که شاعری داریم پیر و بیسواد است او    خوش سخن شود گاهی همدم و مراد است او

یار و همدم پدر

یار و همدم پدر               20/10/1390

خدایا دختری دردانه دارم                       انیسی،مونسی،گل ،خانه دارم


خدایا شاکرت هستم شب و روز                عطا کردی مرا یکدخت دلسوز


چگونه پاس دارم این عنایت               زبان الکن،قلم عاجززاوصاف حکایت


درست است با منی تا آخرین دم             سر تعظیم فرود آرم، شوم خم


ز بَدو خلقتم تا روز رحلت                        گناهم بیشمار،من غرق محنت


بسی الطاف تو باشد امیدم                        بدین رحمت مرا دادی نویدم


چرا که بنده ای هستم بزهکار                   زناشکری خود هستم بدهکار


کند جوهردِرو درهر دو عالم                     چوتنها اوست، احوالپرس حالم


اگر تندی کنم با او ، بخندد                         درغم را به روی من ببندد


چوگل خندد بهر کاری که دارم                    نهد مَرهَم مدام بر حال زارم


کشد بار پدر را سخت بر دوش            پس از انجام کار بنشسته خاموش


کجا، کِی من ثناگویش بگردم            که او گرماده است بر جسم سردم


همی خواهم زرحمان ورحیم من         بُود خوش بخت و سالم از سروتن